Yumurtanın Faydaları Nelerdir?

Hayvansal proteinin en kolay ulaşılabileni yumurtadır. Peki yumurtanın faydaları nelerdir? Yumurta nelere iyi gelmektedir, hangi şekilde yenmesi daha sağlıklıdır, yumurta kaç kaloridir gibi merak edilen soruların cevaplarını yazımızda bulabilirsiniz.

Yumurta öyle sağlıklı bir protein kaynağıdır ki anne sütünden sonra en sağlıklı protein kaynağı olarak bilinmektedir. Kalp hastalığı ve metabolik sendromları azaltmaya faydası vardır. Cildimizi, gözlerimizi zararlı güneş ışınlarından korur. Karaciğer ve beyin fonksiyonlarını iyileştirebilme gibi birçok sağlık yararı bulunmaktadır.

Yumurta protein açısından çok zengindir. Bunun yanında selenyum, B12 vitamini, fosfor ve riboflavin gibi çok faydalı besin maddeleri de içermektedir. Fakat burada bilinmesi gereken besin maddelerinin etkinliği yumurtanın büyüklüğüne ve pişirme yöntemine göre değişmektedir.

Yüksek miktarda protein ve vitaminler içeren yumurtalar genellik serbest gezenlerdir. Yani yumurtanın faydasından en yüksek miktarda yararlanmak için serbest gezen tavuk yumurtalarından tüketmeyi ihmal etmeyiniz. Serbest gezen yumurta tüketmeniz sağlığınıza çok faydalı olacaktır.

Tavuğun kümeste yetişmesi ve serbest gezen tavuk olması yumurtanın besin değerini etkiler. Bunun yanında pişirme ve hazırlanma şekli de besin değerini etkileyecektir.

Haşlanmış yumurta yüksek proteine sahiptir. Ayrıca selenyum, riboflavin ve B12 vitamini dahil olmak üzere birçok önemli besin maddesi açısından zengindir.

Bir büyük haşlanmış yumurta aşağıdaki besinleri içermektedir:

Yumurta akı yüksek kaloriye sahip değildir. Kalorisi düşük ancak protein içeriği yüksektir. Yumurta akının yumurta sarısına göre vitamin ve mineral içeriği daha düşüktür.

Bir büyük yumurta akı aşağıdaki besinleri içermektedir:

Yumurta sarısında kalori ve yağ daha fazladır. Fakat beyazına göre protein oranı biraz daha azdır. Ama yumurta sarısı selenyum, fosfor ve B12 vitamini gibi çok sayıda vitamin ve mineral içermektedir.

Bir büyük yumurta sarısı aşağıdaki besinleri içermektedir:

Yumurta hem protein hem vitamin mineral hem de omega-3 yağ asitleri ve antioksidanlar açısından zengindir. İçeriğinde 13 temel vitamin ve mineral vardır. Bu nedenle yumurta uzmanlar tarafından süper gıda olarak isimlendirilmektedir. Yumurta, besin içeriği ile hem genel sağlığa katkı sağlar hem de hastalıkların önlenmesinde önemli bir yer tutar. Yumurtanın sağlığımız için bir çok faydası vardır.

Yumurta kalp dostu bir besindir. Çünkü yağ asidi olan omega-3 içerir. Omega-3 yağ asitleri; iltihabı azaltır ve trigliserit seviyelerini düşürür. Kandaki trigliseritleri düşürmesinin yanında yumurtanın dolaşımdaki kolesterol emilimini düzenler. Bu nedenle yumurta iyi kolesterolün (HDL) kötü kolesterole (LDL) oranını dengeler bu durumun da kalp hastalığına karşı koruyucu olduğu gözlemlenmiştir.

Yumurta kalp sağlığını korur. Bunun yanında kalp hastalığı, felç ve diyabet gibi hastalıkların meydana gelme riskini arttıran metabolik sendromun önlenmesine de yardımcı olabilir. Yapılan bir araştırma sonucuna göre 40 yaş üzerindeki kişilerde yumurta tüketimi metabolik sendrom riskini azaltmaktadır. Erkeklerde yumurta tüketiminin kan şekeri ve trigliserit seviyeleri üzerinde olumlu bir etkisi olduğu bulunmuştur.

Yumurtanın faydalarından birisi de, oksidatif hasarı azaltmaya yardımcı olmasıdır. Bu özelliği ile yumurta antioksidan olan karotenoidleri de içerir. Yapılan araştırmalar antioksidanların diyabet, kanser ve otoimmün bozukluklar gibi kronik hastalıkların gelişme riskini azaltabileceğini göstermektedir.

Yumurtanın içinde bulunan karotenoidler sağlımızın korunmasını hastalıklardan korunmamızı sağlar. Bunun yanında göz sağlığı için de çok etkilidir. Göz için en önemli olan karotenoidler, lutein ve zeaksantindir. Bu karotenoidler vücudumuzda en çok gözlerde bulunmaktadır.

Karotenoidler hem antioksidandır hem de antienflamatuar etki gösterirler. Bu özellikleri sayesinde tehlikeli mavi ışık spektrumlarını filtreleyerek göz sağlığını korumaktağdırlar. Bunun yanında yapılan bazı araştırmalara göre karotenoidlerin, maküler dejenerasyon, glokom ve katarakt gibi birçok göz hastalığının önlenmesine ve tedavisine yardımcı olabileceğini tespit edilmiştir.

Yumurtanın kalorisi düşüktür. Uzun süre tok kalmanızı sağlar. İçinde protein ve vitaminlerde diyet yaptığınız sırada vücudunuzun dirençli kalmasını sağlayacaktır. Kilo verme diyetlerinde yumurta ile başarılı sonuçlar alabilirsiniz. Ayrıca yapılan araştırmalara göre proteinin açlık hormonu olan ghrelin düzeylerini azaltarak, iştahı baskılamaya ve uzun süreli kilo kaybını destekler. Yapılan bir çalışmada eşit kalorilerde yumurta ve simit içeren iki kahvaltı türü karşılaştırılmış ve yumurta içeren kahvaltının daha fazla tokluk sağladığı ve kısa süreli gıda alımını azalttığı tespit edilmiştir.

Yumurtada bulunan kolin beyin ve karaciğerin düzgün çalışması için çok önemli bir besindir. Yumurta kolin bakımından zengindir. Özellikle karaciğerin düzgün çalışması için mutlaka kolin gereklidir. Kolin eksikliği olması durumunda karaciğerler olumsuz sinyaller verir. Kolinin diğer faydaları da depresyon gibi bazı beyin sorunlarını tedavi etmesidir. Aynı zamanda hafızayı ve bilişsel işlevi iyileştirdiği bulunmuştur.

Yumurtanın içeriğinde bulunan lutein ve zeaksantin, belirli ışık dalga boylarını filtreleyerek göz Yumurta cildin sağlığı için de çok faydalıdır. Çünkü içinde lutein ve zeaksantin maddeleri vardır. Bu maddeler belirli ışık dalga boylarını filtreler göz sağlığını korumanın yanı sıra cildin sağlıklı kalmasına da yardımcı olur. Lutein ve zeaksantin maddeleri yaşlanma belirtilerini azaltır ve cilt sağlığını iyileştirir. UV ışınlarının cilde zarar vermesinin önüne geçer.

Kolesterolü yükselttiği bilinen yumurta bir tane yemekle yükseltmez. Yumurtanın kolesterol oranı yüksektir. Ama bir yumurtada 212 mg kolesterol vardır. Bu da önerilen günlük alımın (300 mg) yarısından fazladır. Fakat yumurta yiyince kolesterol yükselecek diye kesin bir kanı yoktur. Çünkü besinlerle kolesterol alımı arttığında, karaciğer bunu dengelemek için daha az kolesterol üretmektedir.

İyi kolesterol olarak bilinen HDL kolesterolü yükseltir. Kötü kolesterolü (LDL) yüksek olan kişilerde diğer birçok hastalığın bulunma ihtimali çok yüksektir. İyi kolesterolü (HDL) yüksek olan kişilerde genellikle kalp hastalığı, felç ve diğer sağlık sorunları riski daha düşük bulunmaktadır. HDL yani iyi kolesterolünüzü arttırmak istiyorsanız, yumurta tüketebilirsiniz. Yapılan bir çalışmaya göre altı hafta boyunca günde iki adet yumurta yemek, HDL seviyelerini %10 artırmıştır.

Kolin maddesi çok bilinmese de faydası yüksek olan bir besindir. Kolin hücre zararlarının oluşmasında kullanılır ve beyinde sinyal moleküllerinin üretilmesinde rol oynar. Kolin eksikliğinin ciddi birçok sonucu vardır. Bütün yumurtalar, çok iyi bir kolin kaynaklarıdır. Tek bir yumurta, kolin bakımından çok zengindir. 1 yumurtada 100 mg’dan fazla kolin bulunmaktadır.

En sağlıklısı serbest gezen tavuk yumurtasıdır. Ancak hem her yerde bulmak kolay değildir, hem de gezen tavuk yumurtalarının fiyatları çok yüksektir. Bu nedenle çoğu kişi kümes tavuklarının yumurtaların tüketmektedir. Fakat buradaki tavukların yetiştirildiği koşullara bağlı olarak besin içeriği düşebilir. Ve en büyük risk de yetiştirilme koşullarına bağlı olarak salmonella gibi tehlikeli bakterileri içerme riskinin yüksek olmasıdır.

Köy tavuklarının serbest olarak gezmelerine, dolaşmalarına izin verilmelidir. Kümesteki tavukların hareket etme alanı çok kısıtlıdır. Hatta kafesteki tavuklar yatamazlar, ayağa kalkamazlar ve kanatlarını çırpamazlar. Hareket edemedikleri için kurtlara ve sineklere maruz kalırlar. Sinekler ve böcekler hastalık taşıyabilir. Zaten bu durum hayvanın doğasına aykırı bir durumdur. Kafeste yetişen tavuğun yumurtasının besin değeri de düşebilir.

Kafeste yetiştirilen ve serbest gezen tavukların yumurtaları arasında besin değeri açısından farklılıklar vardır. Serbest gezen tavuk yumurtaları, kafeste yetişen tavukların yumurtalarına göre şunları içerebilmektedir.

Bunların yanında serbest gezen tavuk yumurtalarının salmonella bakterisini taşıma ihtimali de kafes tavuklarının yumurtasına göre daha düşüktür. Bu nedenle, serbest gezen tavuk yumurtalarını alarak; gıda güvenliğini sağlayabilir, etik çiftlik uygulamalarını destekleyebilir, hayvan haklarını gözetebilirsiniz. Ve serbest gezen tavuk yumurtaları ile yumurtanın faydalarından en üst seviyede faydalanabilirsiniz.

Her besine olduğu gibi yumurtaya da alerjiniz olabilir. Hatta yumurta alerjisi sık görülen alerjilerden birisidir. Alerji olan kişilerde yumurta tüketimi sonrasında kurdeşen, kaşıntı, şişlik veya mide rahatsızlığı görülebilir. Bu şekilde bir durumla karşılaşıldığında yumurta tüketmeyi bırakıp doktorunuza başvurmalısınız.

Yumurta alerjisi olan kişileri hamur işlerinde veya unlu mamullerin içinde bulunan yumurtanın daha az etkileyeceği söylenmektedir. Tek başına yumurta tüketmek daha çok alerjik reaksiyona neden olabilir. Yumurta alerjisi olanların yaklaşık %70-80’inin yumurta içeren unlu mamulleri daha iyi tolere edebileceği tahmin edilmektedir. Eğer yumurta alerjiniz varsa doktorunuza danışarak ona göre bir yol izleyebilirsiniz.

Yıllardır yumurtanın kolesterolü yükselttiği söylenmektedir. Bu nedenle yumurta tüketiminin sınırlandırılması hatta bırakılması bile söylenmektedir. Fakat yapılan araştırmalara göre yumurta gibi sağlıklı besinlerle alınan kolesterolün çoğu sağlıklı bireyin kan kolesterolünü olumsuz açısında çok fazla yükseltmemektedir.

Örneğin, yayınlanan bir makalede, yumurtanın örnek kitledeki kişilerin yaklaşık %30’unda kolesterol seviyelerini hafifçe artırabildiği bulunmuştur. Bununla birlikte, her gün bir yumurta tüketmenin kalan %70’lik kısım için kolesterol seviyeleri üzerinde hiçbir etkisi olmamıştır.

Rahatsızlıkları olan kişilerin günlük yumurta tüketim miktarını duruma göre doktorunun belirlemesi en sağlıklısıdır. Örneğin, kalp ve damar sistemi hastalıkları açısından riskli bireyler, şeker hastalığı olanlar veya kolin takviyesi alan kişiler günde ya da haftada ne kadar yumurta tüketebileceklerini doktoruna danışmalıdır. Böylece yumurtayı sağlığınıza faydalı olacak miktarda tüketebilirsiniz.